
Skoro trafiłeś na ten wpis, jesteś najprawdopodobniej osobą początkującą, która szuka informacji, co to są kryptowaluty, bitcoin, blockchain. Ponadto pewnie interesuje Cię czy faktycznie można na tym zarobić, jak kupić krypto itp.
Dlatego powiem Ci, że świetnie trafiłeś, ponieważ postanowiłem podzielić się kilkoma lekcjami, które powstały na podstawie mojego 4-letniego doświadczenia na tym rynku. Podzielę się z Tobą wszystkim, co powinieneś wiedzieć o szybko rozwijającej się branży kryptowalut; od tego, jak zacząć używać krypto, jak je kupować i przechowywać, w jaki sposób na nich zarabiać, po najlepsze aplikacje i usługi, które powstają dla tej nowej technologii.
Postaram się, aby każda lekcja była tak zaprojektowana, by była jak najkrótsza i praktyczna. Jednak będą one dużo bardziej rozbudowane niż w moim innym wpisie o tytule „Szybki Start Czyli co to jest Bitcoin i Blockchain”, który jest świetnym wstępem do tych lekcji.
Czym są kryptowaluty?
Termin „kryptowaluta” jest skrótem od „kryptograficznej waluty”. Odnosi się on do nowego typu w cyfrowego pieniądza. Jednak od powstania pierwszej i do dziś najpopularniejszej kryptowaluty – Bitcoin – ich zastosowanie mocno ewoluowało. Zacznijmy jednak od początku.
Bitcoin był pierwszą na świecie kryptowalutą. Obecnie istnieje ich kilka tysięcy, a na samym portalu Coinpaprika jest ich sklasyfikowanych ponad 2300.
Waluty kryptograficzne są podobne do zwykłych walut lub nawet papierów wartościowych. Mogą być używane jako środek wymiany lub magazyn wartości. Za pomocą walut kryptograficznych można kupować produkty i usługi, być akcjonariuszem, a nawet mieć prawa własności do itemu z gry.
Krypto dzielą się na dwa główne typy:
- Kryptowaluty z własnym blockchain np. Bitcoin, Ethereum, Nexus
- Tokeny to kryptowaluty stworzone na blockchainie innej kryptowaluty poprzez smart contracts (inteligentną umowę). Takim tokenem jest przykładowo Basic Attention Token (BAT), który działa na blockchain kryptowaluty Ethereum
Tokeny z kolei dzielą się na:
- Utility tokens (tokeny użytkowe) – są unikalnym rodzajem kryptowaluty, która daje posiadaczom dostęp do produktów i usług danego projektu (lub osoby personalnej np. prawnika czy lekarza) np. Augur, BAT, SIA
- Security Tokens (tokeny bezpieczeństwa) – to cyfrowa reprezentacja papierów wartościowych: akcje, fundusze, nieruchomości, papiery dłużne, instrumenty pochodne Prawa wobec emitentom / stronom trzecim (np. udział w zyskach lub przychodach, prawa członkowskie, prawa pochodne)
Jak się również okazuje, krypto mogą służyć jako store of value w krajach ogarniętych hiperinflacją, co miało już miejsce np. w Wenezuelii, czy kilku krajach afrykańskich. Dlaczego wydaje się, że waluty kryptograficzne są warte swojej ceny.
Wartość kryptowalut opiera się na kilku podstawowych zasadach:
- Decentralizacja (brak centralnego środka zarządzania np. jak bank)
- Możliwość transferu bez pośredników (transakcje od osoby do osoby)
- Prawo własności (nikt poza właścicielem klucza prywatnego nie ma dostępu do środków na danym portfelu np. komornik, nie ma jak skonfiskować czy zamrozić Twoich środków)
- Najczęściej ograniczona podaż np. Bitcoin 21 mln sztuk (podzielne do 8 miejsc po przecinku)
Decentalizacja
Tradycyjne waluty jak dolar amerykański są kontrolowane przez instytucje takie jak System Rezerwy Federalnej USA. Inne kraje mają swoje własne banki centralne takie jak Narodowy Bank Polski czy Bank Anglii. Instytucje te pozwalają rządom i bankom na kontrolowanie podaży waluty. Mogą one „drukować” puste pieniądze, kiedy tylko chcą.

Kiedy rząd drukuje pieniądze, to są one nazywane walutą fiducjarną w skrócie FIAT. Jest to zapożyczenie z łacińskiego słowa Fides, które oznacza wiarę. Czyli waluta FIAT to inaczej waluta „zaufania” bez pokrycia w żadnym kruszcu ani innym dobru materialnym. Dlatego prędzej użyłem sformułowania „drukować puste pieniądze”.
Kryptowaluty działają zupełnie inaczej. Jeśli mamy do czynienia z w pełni zdecentralizowaną kryptowalutą to nie jest ona kontrolowana przez żadną konkretną osobę, ani przez rząd lub bank. Waluty kryptograficzne, takie jak Bitcoin, są „zdecentralizowane”, ponieważ kontrola jest rozproszona w całej sieci użytkowników tej konkretnej sieci (blockchainu).
Stała podaż
Inną cechą różniącą kryptowaluty od tradycyjnych walut fiat jest to, ze ich podaż potrafi być ograniczona (istnieją również krypto z nielimitowanym „dodrukiem” jak np. Ethereum). Tak jest, właśnie w przypadku Bitcoin’a gdzie podaż jest z góry ustalona w algorytmie na 21 mln sztuk.
Tymczasem waluty tradycyjne takie jak złotówka, nie mają stałej podaży: rząd może drukować kiedy uzna to za „słuszne” i „potrzebne”. Dlatego istnieje coś takiego jak inflacja, która czasem jest nazywana również „ukrytym podatkiem”.
Łączna ilość złotówek rośnie z roku na rok, co oznacza, że wartość każdej złotówki w obiegu stopniowo maleje. Co roku za te same 100 zł możesz kupić mniej chleba.
Bitcoin i inne krypto ze stałą podażą, która prowadzi do deflacji, nadaje im rosnącej wartości (oczywiście jeśli uznamy, że ludzie chcą korzystać z danej krypto).

Prosty transfer
Kolejną unikalną cechą kryptowalut jest ich stosunkowo łatwa możliwość transferu. Kryptowaluty mogą być łatwo transferowane do dowolnego miejsca na świecie bez polegania na stronie trzeciej takiej jak bank czy westernunion. Możesz wysłać bitcoin do dowolnego miejsca na świecie, bez konieczności weryfikacji tożsamości lub dołączania danych osobowych do transakcji. Wszystko to odbywa się bezpośrednio od osoby do osoby jak wysłanie wiadomości email.

Większość kryptowalut ma również stosunkowo niskie opłaty transakcyjne. Na przykład przelew 1000 zł w jakieś egzotyczne miejsce korzystając z Western Union, może Cię kosztować 200/300 zł. Dla porównania 2 kwietnia br. doszło do transakcji opiewającej na kwotę 700 000 000 USD (106,000 BTC), gdzie opłata transferowa kosztowała zaledwie 0,26 USD! A wszystko to można sprawdzić we wspólnej księdze rachunkowej, gdzie nie da się niczego sfałszować.
Niewątpliwie jest to ogromna korzyść dla każdego na świecie – niezależnie od tego, czy jesteś milionerem, który chce bezpiecznie i tanio przelać pieniądze, czy jesteś pracownikiem migrującym, który wysyła pieniądze do przyjaciół i rodziny za granicę.
Warto tutaj wspomnieć, że niestety nie zawsze transakcje bywają tak tanie w przypadku BTC… A mianowicie zdarzają się sytuacje, że sieć się „zapycha” (tzw. problem wąskiego gardła) przy sporym ruchu transakcyjnym co w rezultacie prowadzi do zwiększania opłat transakcyjnych. Pod koniec 2017 roku gdy cena BTC dobijała do rekordowej ceny ~20K$, opłaty transakcyjne wynosiły nawet 55$. Na szczęście na rynku są już rozwiązania typu Nexus, gdzie tego tupu sytuacja nie będzie mieć miejsca.
Przelewy kryptograficzne mają jeszcze jedną istotną cechę, która jest w teorii sporą zaletą, jednak potrafi również być czasem wadą. Wykonane transakcje są w większości nieodwracalne i bezpieczne, co oznacza, że handlowcy nie muszą martwić się o koszty oszustw czy obciążeń zwrotnych. Jednak jeśli się pomylimy i wyślemy środki na zły adres to pozamiatane. Wyjątkiem stanowi tutaj jak na razie wcześniej wspomniany blockchain Nexus gdzie mamy określony czas (bodajże około 3 min) na cofnięcie transakcji w przypadku pomyłki.
Jednak w przypadku innych kryptowalut trzeba się mieć na baczności. Mnie się już zdarzyło z pospiechu wysłać ~300$ na zły adres -.-’, choć zazwyczaj się pilnuje, to tego typu pomyłki są po prostu ludzkie. Nie mniej trzeba pamiętać, że odpowiedzialność za nasze środki jest kosztem, który ponosimy za bycie bankiem dla samego siebie. Uważam, że jest to niewielka cena za odcięcie się od strony trzeciej.
Dlaczego Bitcoin jest wielkim przedsięwzięciem
Bitcoin jest pierwszą kryptowalutą, która wprowadziła koncepcję rozproszonej księgi rachunkowej, co potocznie nazywamy Blockchain’em (łańcuchem bloków). Banksterzy, aby się odróżniać, nazwali to Distributed Ledger Technology (DLT).
Do dziś Bitcoin pozostaje najbardziej rozpoznawalną i popularną kryptowalutą na świecie oraz z największą kapitalizacją rynkową. W rzeczywistości Bitcoin nie został zdetronizowany ani razu od 2009 roku – mimomimo że rywale tacy jak Bitcoin Cash (BCH), Ethereum (ETH) i Litecoin (LTC) zbliżali się do niego w różnych momentach historii.
Bitcoin zyskał na popularności z wszystkich wymienionych powyżej powodów: jest łatwy do przeniesienia/przetransferowania. Jest zdecentralizowany i odporna na cenzurę. A dostęp do niego jest możliwy bez konieczności korzystania z tradycyjnych banków.
Jednak pod względem technologicznym innych kryptowalut, Bitcoin nie jest dziś najlepszą kryptowalutą na świecie. Nie jest ani najtańszy, ani najszybszy. W rzeczywistości transakcja Bitcoin trwa około 10 minut – w porównaniu do milisekund dla innych walut kryptograficznych. Bitcoin jest również nękany przez stosunkowo wysokie opłaty jeśli sieć zaczyna się zapychać. Transakcje mogą kosztować kilka, a nawet kilkadziesiąt dolarów w porównaniu do ułamków grosza innych kryptowalut takich jak Nexus, Litecoin czy Nano.
Wady Bitcoina są wyraźne dla osób będących przynajmniej przez chwilę na tym rynku. Jednak Bitcoin pozostaje popularny ze względu na to, że był pierwszą kryptowalutą na świecie. Ponadto jest najbardziej zdecentralizowaną i bezpieczną kryptowalutą.
Satoshi Nakamoto: Tajemniczy twórca Bitcoin
Bitcoin jest podobny do superbohatera, który ma intrygująca historię pochodzenia. Być może już coś słyszałeś o tajemniczym twórcy o pseudonimie Satoshi Nakamoto?
Satoshi Nakamoto to anonimowa jednostka bądź anonimowa grupa ludzi, która jest odpowiedzialna za stworzenie i wczesny rozwój sieci Bitcoin. Satoshi po raz pierwszy opublikował pracę badawczą Bitcoin’a w Internecie 31 października 2008 roku. Praca nosiła tytuł „Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System”

Satoshi kontynuował rozwój bitcoin do połowy 2010 roku. Aktywnie komunikował się z innymi programistami (cyber punks), którzy zaangażowali się w projekt, wnosząc swój wkład do kodu źródłowego Bitcoinów. Następnie, Satoshi nagle zniknął. Przekazał kontrolę nad repozytorium kodu źródłowego bitcoin innemu programiście o nazwie Gavin Andresen. Satoshi przekazał również kilka domen różnym wybitnym członkom społeczności Bitcoin. A następnie słuch o nim zaginął.
Główną innowacją w wynalazku, jakim jest Bitcoin, było opracowanie rozproszonego systemu obliczeń znanego jako „algorytm proof-of-work”. Przeprowadza on globalną walidację transakcji co 10 minut, pozwalając sieci na walidację i osiągnięcie porozumienia co do stanu każdej transakcji.
Bitcoin był pierwszą zdecentralizowaną walutą cyfrową, która wykorzystała technologię blockchain. Po udowodnionym sukcesie i praktyczności zyskał on akceptację zarówno kupców jak i konsumentów.
Wzrost Bitcoin
Gdy uruchomiono sieć Bitcoin w styczniu 2009 r., można było „wydobywać” Bitcoin’a z każdego zwykłego komputera. Można było również kupić Bitcoin za ułamek grosza lub nawet dostać za darmo. Wartość waluty rosła na przestrzeni lat. Ostatecznie, ludzie poznali wartość zdecentralizowanej, globalnej waluty. Detaliści zaczęli akceptować Bitcoin, a programiści zaczęli tworzyć narzędzia pod infrastrukturę sieci. Wartość i użyteczność bitcoin nadal rośnie.

W lutym 2011 roku Bitcoin osiągnął parytet dolara amerykańskiego (1 USD), osiągając tym samym pierwszy kamień milowy w swoim rozwoju i akceptacji. Kilka krótkich lat później, Bitcoin trafił na rekordową sumę 1400 USD. Następnie, rozbił się z powrotem do ~163$ w najniższym punkcie. W 2017 roku Bitcoin uderzył w nowy rekord wszechczasów, był to prawdziwy haj w wysokości 20.000 dolarów, po czym w najniższym punkcie był wart ~3138$. Obecnie na dzień 30 kwietnia 2020 Bitcoin jest wyceniany na ~9206$.
Ekscytujące jest fakt, że zarówno Bitcoin jak i inne krypto nie osiągnęły jeszcze masowej adaptacji. Można śmiało powiedzieć, że jesteśmy dalej na początku wykorzystywania potencjału tej technologii.
W związku z tym, że wartość transakcji w kryptowalutach codziennie rośnie, limit rynku pre fix i podaż kryptowalut maleje w czasie. Dlatego istnieje spore prawdopodobieństwo, że wartość Bitcoin jak i całego rynku kryptwalut powinna nadal rosnąć. W przeciwieństwie do walut fiat, których wartość zwykle się zmniejsza i traci wartość w czasie.
Koniec lekcji pierwszej
To była lekcja na dziś. Mam nadzieję, że była ona owocna dla Ciebie czytelniku i że wrócisz na kolejne, w których będziemy stopniowo przechodzić do bardziej praktycznych czynności.
Ponadto przed następnymi lekcjami, możesz już założyć konta na giełdach jeśli myślisz o zakupie pierwszych kryptowalut.